W związku z informacją pracodawcy o rozpoczęciu przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich przez firmę zewnętrzną wyjaśniamy:
- każdy pracodawcy, w tym i Solaris Bus & Coach, jest uprawniony do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy,
- podstawą prawną przeprowadzania kontroli jest art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa a także rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich,
- kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich pracodawca może przeprowadzić sam, może to zlecić innemu pracownikowi, może też zlecić przeprowadzenie kontroli podmiotowi zewnętrznemu. W naszym przypadku pracodawca zlecił przeprowadzanie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich firmie zewnętrznej Conperio,
- Solaris Bus & Coach będąc administratorem naszych danych osobowych jako pracowników, zlecając firmie zewnętrznej przeprowadzanie ww. kontroli, zobowiązany był do zawarcia z tą firmą stosownej umowy, która powinna określać też zakres i cel przetwarzania danych osobowych pracowników, powierzonych firmie Conperio, niezbędnych do przeprowadzenia kontroli,
- w związku ze zleceniem przeprowadzenia ww. kontroli firmie Conperio, nasz pracodawca jest zobowiązany wystawić imienne upoważnienia przedstawicielom (pracownikom, osobom będących na zleceniu) firmy Conperio do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania przez pracownika zwolnień lekarskich od pracy. Innymi słowy: każda osoba, która będzie przeprowadzała kontrolę musi okazać upoważnienie do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy. Wzór takiego upoważnienia jest załącznikiem do rozporządzenia, o którym wspomnieliśmy w ww. pkt 2. Przy czym okazując to upoważnienie taka osoba powinna też okazać legitymację pracowniczą lub dokument tożsamości,
- kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich dotyczy nie tylko zwolnienia lekarskiego z powodu choroby ale także zwolnienia lekarskiego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki. Kontrola polega na ustaleniu czy w okresie zwolnienia lekarskiego pracownik nie wykonuje pracy zarobkowej lub czy nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem, oraz czy poza pracownikiem są inni domownicy, którzy mogą zapewnić opiekę dziecku (nie dotyczy dziecka do lat 2) lub choremu członkowi rodziny,
- kontrolę przeprowadza się w miejscu zamieszkania lub w miejscu czasowego pobytu. Adres pobytu w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim podawany jest w zaświadczeniu lekarskim, i ten adres podaje pracownik. Jeżeli natomiast adres pod którym pracownik powinien przebywać przez okres tzw. czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby uległ zmianie to pracownik ma 3 dni, licząc od dnia wystąpienia tej zmiany, na poinformowanie pracodawcy i ZUS o nowym adresie pod którym przebywa (np. e-mail, poczta. W przypadku poczty decyduje data stempla pocztowego),
- kontrola może być przeprowadzana w miarę potrzeby, w dowolnej chwili, również w dni, które dla pracownika nie byłyby dniami pracy, co oznacza możliwość kontroli w sobotę, niedziele czy święta (zaznaczyć należy, że pracownik nie będzie uprzedzony o terminie kontroli). Przy czym kontrole powinny być przeprowadzane w godzinach społecznie i zwyczajowo akceptowalnych. Jeżeli więc kontrola przeprowadzana byłaby w godzinach 22.00 – 6.00 to należy to niezwłocznie zgłosić do pracodawcy lub do Nas, abyśmy mogli eliminować takie niepożądane i nieakceptowalne zachowania,
- kontrola powinna być przeprowadzona z poszanowaniem przepisów prawa, w tym dotyczących ochrony wolności człowieka, ochrony życia prywatnego i rodzinnego, oraz ochrony danych osobowych. Przede wszystkim osoba kontrolująca nie może naruszać miru domowego. Oznacza to, że osoba kontrolująca ma prawo skontrolować czy pracownik przebywa w okresie chorobowego pod wskazanym adresem, ale bez zgody pracownika nie może wejść do mieszkania lub na teren ogrodzonej posesji. Przy czym pracownik powinien się pokazać kontrolującemu, że przebywa na miejscu pod wskazany adresem (rozmowa przez domofon nie wystarczy). Osoba kontrolująca nie może też wymagać od pracownika podania informacji o stanie zdrowia lub przyczynie, która spowodowała niezdolność do pracy,
- kontrola może zostać przeprowadzona zarówno w sytuacji gdy na zwolnieniu jest informacja „chory powinien leżeć”, jak i w przypadku „chory może chodzić”. W przypadku „chory może chodzić” … pracownik może wykonywać tylko i wyłącznie czynności związane ze stanem zdrowia, np. udać się do apteki, do lekarza, na rehabilitację, na badania. Pracownik może też wykonywać niezbędne czynności życia codziennego, np. udać się po zakupy żywności (ale chodzi o zakup podstawowych produktów spożywczych, najlepiej w sklepie w najbliższej okolicy, wyście po kupno np. papierosów, pizzy odpada, podobnie jak codzienne zakupy), pod warunkiem jednak, że nie ma innego domownika, który mógłby to zrobić za pracownika. Zaznaczyć należy, że pracownik powinien, dla celów dowodowych, być w stanie udokumentować przyczynę nieobecności, która usprawiedliwiałby nieobecność pracownika podczas kontroli. Inne nieobecności niż te powyżej wymienione będą oznaczać, że pracownik wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem, a to z kolei spowoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego za cały okres czasowej niezdolności do pracy na który zostało wystawione zwolnienie lekarskie (podstawą będzie protokół sporządzony przez kontrolującego na okoliczność nieobecności pracownika w miejscu w którym pracownik powinien przebywać w okresie zwolnienia lekarskiego). Pracownik musi się liczyć z tym, że jeżeli kontrolujący nie zastanie pracownika pod wskazanym adresem to kontrola może zostać ponowiona tego samego lub następnego dnia.